DIŞ HABERLER—Birleşmiş Milletler uzmanları, Tayland’ı gözaltında tutulan 48 Uygur Türkü’nü Çin’e sınır dışı etme planından vazgeçmeye çağırdı. Uzmanlar, Uygur Türklerinin Çin’e gönderilmeleri durumunda işkence, insanlık dışı muamele ve zorla kaybolma riskiyle karşı karşıya kalacaklarını vurguladı.
BM İnsan Hakları Özel Raportörleri tarafından yapılan açıklamada, uluslararası hukukun “geri gönderme yasağı” ilkesine atıfta bulunularak Tayland’ın bu kişilerin güvenliğini garanti altına alması gerektiği belirtildi.
AÇLIK GREVİ
Bangkok’taki göçmen gözaltı merkezinde tutulan Uygur Türkleri, “gönüllü geri dönüş” adı altında Çin’e sınır dışı edilme tehdidi karşısında 10 Ocak’tan itibaren açlık grevine başladı. Aktivist Arslan Hidayat’ın paylaştığı bir ses kaydında, bir tutuklu, uluslararası topluma yardım çağrısı yaparak “Bizi bu trajik kaderden kurtarın” dedi.
GEÇMİŞTEKİ SINIR DIŞI KRİZİ
Tayland, 2015 yılında 100 Uygur Türkünü Çin’e göndererek küresel tepki toplamış, bir diğer grup ise Türkiye’ye nakledilmişti. Bugün hâlâ parçalanmış ailelerin olduğu belirtiliyor ve geri gönderilenlerin akıbeti belirsizliğini koruyor.
ULUSLARARASI BASKILAR ARTIYOR
ABD ve BM uzmanları Tayland hükümetine baskıyı artırıyor. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Tayland’ın ABD için önemli bir müttefik olduğunu hatırlatarak diplomatik çözüme vurgu yaptı. BM ise Tayland’ı, Uygur Türklerinin güvenli bir ülkeye gönderilmesi için uluslararası hukuk çerçevesindeki sorumluluklarını yerine getirmeye çağırdı.
SAĞLIK SORUNLARI VAR
11 yıldır kötü hijyen ve yetersiz tıbbi bakım koşullarında tutulan Uygur Türklerinden 23’ünün ciddi sağlık sorunları yaşadığı rapor edildi. BM uzmanları, bu kişilere acil tıbbi destek sağlanmasının elzem olduğunu belirtti.
TAYLAND’IN GELECEKTEKİ KARARI KRİTİK
Tayland yetkilileri sınır dışı planlarını reddetse de gözaltındakiler, artan tehditlerden ve “geri dönüş” baskılarından endişe duyuyor. BM, Tayland’ın Uygur Türklerini Çin’e göndermemesi ve güvenli bir ülkeye transfer edilmesi gerektiğini vurguluyor.
UYGUR TÜRKLERİ İNSANLIK DIŞI KOŞULLARDA TUTULUYOR
Tayland’ın başkenti Bangkok’taki Göçmenlik Gözaltı Merkezi’nde 43’ü Uygur olmak üzere yaklaşık 900 kişi tutuluyor. Merkezdeki ağır hayat koşulları ve kötü muamele dikkat çekmekte. Şimdiye kadar gözaltındayken 5 Uygur Türkünün hayatını kaybettiği belirtilirken, başka bir hapishanede 5 Uygur göçmenin daha tecritte tutulduğu bildiriliyor.
“YERYÜZÜNDEKİ CEHENNEM”
Taylandlı aktivist Chalida Tajaroensuk, gözaltı merkezindeki yaşamı şöyle anlatıyor:
“Yeterli yiyecek sağlanmıyor; yalnızca salatalık ve tavuk kemiği çorbası veriliyor. Su hem içmek hem yıkanmak için kullanılıyor ve oldukça kirli.”
İnsan hakları aktivistleri bu durumun “yeryüzündeki cehennem” olarak tanımlanabileceğini söyledi.
AİLELER BÖLÜNMÜŞ DURUMDA
Niluper isimli bir Uygur göçmen, ailesiyle birlikte 2014’te Çin’den Tayland’a kaçtıklarını, ancak eşi Bangkok’taki gözaltı merkezinde tutulurken kendisinin çocuklarıyla birlikte Türkiye’ye gitmesine izin verildiğini anlatıyor. Niluper, eşine zorla Çin’e sınır dışı edilmesini kabul ettirmek için belge imzalatılmaya çalışıldığını belirtti.