İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, Çin devlet televizyonu CCTV’ye 3 Ocak’ta verdiği kapsamlı bir röportajda, Tahran’ın nükleer müzakerelere yeniden başlama konusundaki istekliliğini belirtti ve ülkesinin orijinal JCPOA anlaşmasını destekleyen güven artırıcı çerçeveye dönme arzusu olduğunu vurguladı.
“GÜVEN ARTIRICI ÖNLEMLER”
Batı Asya bölgesi dışındaki ilk ikili ziyaretinde Arakçi, Pekin’de Çinli mevkidaşıyla yaptığı dört saatlik toplantıda İran’ın nükleer müzakereler, bölgesel gelişmeler ve Çin-İran ilişkileri konusundaki tutumunu açıkladı.
“Nükleer programımızla ilgili olarak yapıcı müzakerelere gecikmeden başlamaya hazırız” diyen Araghchi, İran’ın yaklaşımının orijinal JCPOA çerçevesine uygun olacağını belirtti.
“Formül aynı kalıyor. İran’ın nükleer programına ilişkin güven artırıcı önlemler karşılığında yaptırımların hafifletilmesi”
İranlı diplomat, Cenevre’deki ilk görüşmelerin ardından Avrupa JCPOA imzacıları olan İngiltere, Fransa ve Almanya ile iki hafta içinde ikinci tur görüşmelerin planlandığını açıkladı.
ABD’nin katılımı konusunda ise Arakçi, Tahran’ın yanıtını, yeni Amerikan yönetiminin tutumunu netleştirmesinin ardından şekillendireceğini belirtti.
Çin-İran ilişkileri bağlamında, Arakçi, iki ülke arasında imzalanan 25 yıllık stratejik iş birliği anlaşmasının önemini vurguladı. Çinli mevkidaşıyla yaptığı görüşmeleri kapsamlı olarak nitelendirerek, ekonomik, ticari, yatırım, kültürel ve güvenlik alanlarında ikili iş birliğini kapsadığını söyledi.
“STRATEJİK HATA”
Dışişleri Bakanı, ABD’nin 2015’te JCPOA’dan çekilmesini “büyük bir stratejik hata” olarak tanımlarken, İran’ın karşı önlemler almak zorunda kaldığını ifade etti. Ancak, bölgesel gerilimler ve genişleyen ABD yaptırımlarına rağmen diplomatik kanalların açık olduğunu belirtti.
“Bir diplomat olarak, en zorlu koşullarda bile diplomatik çözümlerin mümkün olduğuna inanıyorum” diyen Arakçi, anlaşmaya ulaşmak için siyasi irade ve diplomatik faktörler olduğunu söyledi.
“ŞAM’A İSTİHBARAT SAĞLANDI”
Arakçi, Suriye’deki son gelişmelere de değinerek, muhalif grupların askeri hazırlıkları hakkında Tahran’ın daha önce Şam’a istihbarat sağladığını açıkladı. Ancak, olayların hızla gelişmesinden ve Suriye ordusunun sınırlı direniş göstermesinden dolayı şaşkınlık duyduğunu ifade etti.
Gazze çatışmasıyla ilgili olarak ise Arakçi, İsrail’in Hamas’ı yok etme hedefine ulaşamadığını ve şu anda yok etmeyi hedeflediği örgütle müzakere ettiğini belirtti.
Bu son röportaj, Tahran’ın nükleer müzakereleri yeniden canlandırma çabalarının bir parçası olarak görülüyor. Bu kapsamda finansal ağlardaki engellerin kaldırılması ve yeni bir yürütme emri kapsamında Hizbullah gibi gruplara fonların durdurulması planlanıyor.
Toplantı, Trump yönetiminin 20 Ocak’ta göreve başlamasından önce İran ile Batılı güçler arasındaki gerilimlerin ortasında, Çin’in Orta Doğu meselelerindeki büyüyen diplomatik rolünün bir parçası olarak değerlendiriliyor.